Kolejne negatywne orzeczenie NSA w sprawie PCC od aportów

Na dzisiejszej rozprawie w sprawie o sygn. II FSK 2148/08, NSA oddalił skargę kasacyjną na niekorzystny dla podatnika wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 września 2008 r. (sygn. III SA/Wa 924/08). NSA podzielił zasadniczo literalną wykładnię dokonaną wcześniej przez WSA, powołując się przy tym na inny wyrok NSA z dnia 13 października 2009 r. (sygn. II FSK 636/08).

1. NSA - oddalając skargę kasacyjną - nie podzielił argumentacji strony skarżącej o konieczności uwzględniania historycznego i celowościowego kontekstu przy interpretowaniu art. 7 Dyrektywy nr 69/335/EWG. W konsekwencji NSA stwierdził, iż przewidziane w art. 7 ust. 1 Dyrektywy 69/335/EWG obowiązkowe zwolnienie dotyczy wszystkich czynności objętych zakresem zastosowania tej dyrektywy, które w dniu 1 lipca 1984 r. były w Polsce - na gruncie obowiązującego na ten dzień prawa krajowego - zwolnione od podatku kapitałowego lub które były opodatkowane tym podatkiem według stawki obniżonej wynoszącej 0,50% lub niższej. W ocenie NSA fakt, iż na dzień 1 lipca 1984 r. umowa spółki polegająca na utworzeniu spółki podlegała w Polsce opłacie skarbowej o stawce wyższej niż 0,5%, to zwolnienie przewidziane w art. 7 ust. 1 Dyrektywy nr 69/335/EWG nie miało zastosowania do umowy spółki w której przewidziano wniesienie kapitału zakładowego w postaci przedsiębiorstwa.

2. NSA nie widział przy tym potrzeby, aby zwrócić się do poszerzonego składu NSA z pytaniem prawnym w zakresie wykładni art. 7 ust. 1 Dyrektywy 69/335/EWG – o co wnioskowała strona skarżąca. NSA nie przekonała okoliczność, iż w ostatnim czasie wojewódzkie sądy administracyjne coraz częściej przyznają rację podatnikom, iż PCC od aportów przedsiębiorstw lub ich zorganizowanych części pobierany był od maja 2004 r. z naruszeniem prawa wspólnotowego (por. m.in.: wyrok WSA w Szczecinie z dnia 8 kwietnia 2010 r., sygn. I SA/Sz 89/10; wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 marca 2010 r., sygn. III SA/Wa 2305/09; wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. III SA/Wa 1601/09). NSA powyższe skwitował stwierdzeniem, iż pomimo zaistniałych rozbieżności interpretacyjne na poziomie wojewódzkich sądów administracyjnych, stanowisko NSA prezentowane w dotychczasowych wyrokach pozostaje jednolite (Sąd miał tutaj zapewne na myśli dwa dotychczasowe wyroki NSA, tj. wyrok z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. II FSK 1266/08 oraz z dnia 13 października 2009 r., sygn. II FSK 636/08).

3. Dodatkowo, NSA nie widział potrzeby zwrócenia się do ETS z pytaniem prejudycjalnym – na co również wskazywała strona skarżąca – ponieważ dokonana interpretacja literalna Dyrektywy 69/335/EWG nie budzi, zdaniem NSA, wątpliwości. NSA stwierdził przy tym, że w świetle dokonanej interpretacji nie jest zasadne dokonywanie wykładni celowościowej i historycznej wspomnianej Dyrektywy.

4. W świetle powyższego wyroku bardzo interesująco zapowiada się odpowiedź Komisji Europejskiej na zadanie niedawno pytanie (zapytanie pisemne P-2802/10) europosła, Rafała Trzaskowskiego, o następującej treści:

"Czy w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej, która przystąpiła do Unii Europejskiej ze skutkiem od dnia 1 maja 2004 r., art. 7 ust. 1 Dyrektywy Rady 69/335/EWG  z dnia 17 lipca 1969 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, w brzmieniu wynikającym z dyrektywy Rady 85/303/EWG  z dnia 10 czerwca 1985 r., musi być interpretowany w ten sposób, że nakłada on na Polskę obowiązek zwolnienia od podatku kapitałowego z dniem 1 maja 2004 r. czynności restrukturyzacyjnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 69/335/EWG w brzmieniu nadanym dyrektywą 73/80/EWG  z dnia 9 kwietnia 1973 r., bez względu na to, czy i w jakiej wysokości były one rzeczywiście opodatkowane w Polsce w dniu 1 lipca 1984 r.?"

Źródło: uzasadnienie ustne omawianego wyroku NSA oraz Parlament Europejski

Każda wymówka jest dobra

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 lipca 2009 r. (nr ITPB1/415-338/09/MR)

 

Czy Wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, jeżeli tak to w jakiej wysokości i na podstawie jakiego przepisu prawa materialnego podatkowego...

 

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt iż jako podatnik jest jedną z pierwszych ofiar kryzysu gospodarczego nie powinien płacić żadnego podatku. Ewentualne tj. hipotetyczne roszczenia skarbu państwa powinny być zaspokojone przez premiera rządu.

 

Źródło: Ministerstwo Finansów

Opodatkowanie udziału wspólnika występującego ze spółki

Wyrok NSA z dnia 15 stycznia 2010 r. (sygn. II FSK 1283/08)

W rozpatrywanej sprawie podatniczka zwróciła się z pytaniem: czy kwoty pieniężne wypłacone zgodnie z art. 871 § 2 k.c. są dla wspólnika przychodem z któregokolwiek ze źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 u.p.d.o.f.

Odpowiadając na tak postawione pytanie należało wskazać, że normodawca w art. 9 ust. 1 u.p.do.f. ustanowił, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 i zwolnionych od podatku na podstawie odrębnych przepisów. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 u.p.d.o.f. wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni lub wkładów do spółki osobowej.

Oznacza to, że ustawodawca zwolnił od podatku dochodowego wyłącznie przychody stanowiące zwrot wkładów podatnika - wspólnika spółki cywilnej, o których mowa w art. 871 § 1 k.c.

Natomiast zwolnienie powyższe nie obejmuje przychodu, wypłaconego występującemu ze spółki wspólnikowi, jakim jest część wartości wspólnego majątku po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki (art. 871 § 2 k.c.). Wynika to wprost z powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 i art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f.

Źródła przychodów podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p.d.o.f. Wobec tego, że istnieją przychody, których nie da się jednoznacznie zakwalifikować do wyżej wymienionych źródeł ustawodawca stworzył jeszcze jedno źródło przychodów, nazywając je "innymi źródłami". Przychodami z innych źródeł są wszelkie przychody, które nie pochodzą ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8, a jednocześnie stanowią przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. normodawca wskazuje jedynie przykładowo na różnego rodzaju przychody pochodzące z innych źródeł. Przychodami, w myśl art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Udzielając odpowiedzi na postawione przez podatników pytanie należało wyjaśnić, że świetle niebudzącej wątpliwości wykładni art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f. przysługujący występującemu ze spółki wspólnikowi udział w zyskach, o którym mowa w art. 871 § 2 k.c. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych o ile przychód ten nie był wcześniej opodatkowany w wyniku rocznych rozliczeń przychodu.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Zakres kontroli sądowej decyzji podatkowych

Uchwała NSA z dnia 8 stycznia 2007 r. (sygn. I FPS 1/06)

Sąd administracyjny - sprawując na podstawie art. 3 par. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ kontrolę działalności administracji publicznej, w sprawach skarg na decyzje administracyjne, wydane na podstawie art. 14b par. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa /Dz.U. 2005 nr 8 poz. 60 ze zm./ - jest obowiązany do kontroli takich decyzji również z punktu widzenia poprawności merytorycznej dokonanych w nich interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Skoro do istoty sądownictwa administracyjnego należy ochrona praw podmiotowych jednostki, to obowiązek kontroli działalności administracji publicznej przy wydawaniu interpretacji przepisów podatkowych zostanie zrealizowany jedynie wówczas, gdy orzeczenie sądu ujawni wszystkie przypadki naruszenia prawa w zaskarżonej decyzji. Nie chodzi więc o kontrolę pozorną ani byle jaką, lecz o kontrolę pełną i rzeczywistą. Kontrola ta ma spełniać warunek adekwatności do problematyki związanej z granicami konkretnej sprawy administracyjnej.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Opodatkowanie zbycia składników majątku firmy

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 listopada 2009 r. (nr ITPB2/436-126/09/TJ)

Z wydanej na wniosek Spółki interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług nr ITPP1/443-786/09/MN wynika, że będące przedmiotem sprzedaży budynki i budowle (wraz z nieruchomościami gruntowymi, z którymi są trwale związane), od wybudowania których upłynęło ponad 5 lat oraz ruchome środki trwałe (m.in.: maszyny i urządzenia), używane przez sprzedawcę przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, spełniają definicję towarów używanych w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy. Zatem skoro ww. składniki majątkowe zostały nabyte w ramach aportu całego przedsiębiorstwa, tj. czynności niepodlegającej przepisom ustawy o podatku od towarów i usług oraz nie ponoszono wydatków na ich ulepszenie, stanowiących co najmniej 30% wartości początkowej, to przy ich sprzedaży należało zastosować zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, bowiem w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Natomiast dostawa pozostałych składników majątkowych, tj. środków trwałych, które nie zostały nabyte w ramach aportu przedsiębiorstwa oraz środków obrotowych (zapasów), przy nabyciu których sprzedawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów usług na zasadach ogólnych.

W konsekwencji uwzględniając powyższe rozstrzygnięcie oraz obowiązujące przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, że sprzedaż budynków i budowli wraz z nieruchomościami gruntowymi, z którymi są trwale związane, podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z wystąpieniem wyjątku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast sprzedaż ruchomych środków trwałych nabytych w formie aportu przedsiębiorstwa, środków obrotowych oraz środków trwałych, które nie zostały nabyte w drodze aportu, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy.

W świetle powyższego, w związku z opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych sprzedaży budynków i budowli, wraz z nieruchomościami gruntowymi, z którymi są trwale związane, wskazać należy, iż stosownie do art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży na kupującym. Podstawę opodatkowania, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ww. ustawy stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a stawka podatku wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a).

Źródło: Ministerstwo Finansów

NSA konsekwentnie odmawia uznania za koszt podatkowy wydatków na podwyższenie kapitału zakładowego

Wyrok NSA z dnia 17 marca 2010 r. (sygn. II FSK 1828/08)

 

O wyniku przeprowadzonej przez Naczelny Sąd Administracyjny kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przesądziło brzmienie art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. rozpatrywanego w związku z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz art. 15 ust. 1 tej ustawy. Stosownie do pierwszego z powołanych przepisów prawa, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych m. in. na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. Jeśli zatem środki finansowe otrzymane na ten cel nie są - w świetle wspomnianej regulacji prawnej - kwalifikowane jako przychody, to również wydatków poniesionych bezpośrednio na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, takich jak podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata sądowa, taksa notarialna, koszty wypisów aktów notarialnych oraz koszty poświadczenia podpisów, nie można uznać za koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Konstatacja ta jest rezultatem prostego wynikania jednej kategorii pojęciowej (koszty uzyskania przychodu) z drugiej (przychód). Za chybioną musi więc być uznana argumentacja, opierająca się na skądinąd trafnych - co do zasady - założeniach, iż poniesienie konkretnego wydatku nie zawsze musi prowadzić do powstania lub zwiększenia przychodu. Odwołuje się ona w istocie do ogólnych reguł definiowania kosztów uzyskania przychodów, przy pominięciu szczegółowego, znajdującego zastosowanie w analizowanym przypadku, unormowania prawnego.

 

Nie do przyjęcia jest przy tym teza, że kategorię przychodów należy łączyć nie z sumą środków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego, lecz przychodami, które dopiero zostaną uzyskane z działalności gospodarczej. W przekonaniu Naczelnego Sądu Administracyjnego, dla potrzeb kwalifikowania określonego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu należy brać pod uwagę moment dokonania wydatku, a nie moment osiągnięcia przychodu. Nieuprawnione jest w takim razie łączenie w sposób pośredni wydatków wyraźnie powiązanych z przychodem nieopodatkowanym, z jakimikolwiek przychodami, które w przyszłości podlegałyby opodatkowaniu w celu zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów, czego następstwem byłoby obniżenie wysokości zobowiązania podatkowego.

 

Jako nieuprawnione, naruszające zasady wykładni systemowej potraktował Sąd wywody zamieszczone w skardze kasacyjnej, zamknięte następującymi konkluzjami: art. 7 ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.p. "nie pozostaje w żadnych relacjach z art. 12 ust. 4" (s. 9) oraz "nie ma żadnej współzależności pomiędzy rozwiązaniem przewidzianym w tym przepisie [art. 7 ust. 3 pkt 3 u.p.d.o.p. - przyp. Sądu), a kosztami uzyskania przychodów związanymi z przysporzeniami wskazanymi w art. 12 ust. 4".

 

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Opodatkowanie wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego

Wyrok NSA z dnia 10 lutego 2010 r. (sygn. II FSK 1450/08 )

 

I. Aby potraktować pewien wydatek jako koszt uzyskania przychodu, trzeba bezspornie ustalić wystąpienie przychodu jako kategorii ustawowej. Skoro w świetle art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.; dalej powoływana jako: u.p.d.o.p.) przychody otrzymane na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego nie są zaliczone do przychodów w rozumieniu u.p.d.o.p., konsekwencją jest wyłączenie ich z opodatkowania podatkiem dochodowym. Jeśli zatem coś nie jest przychodem, to i wydatków poniesionych w związku z tym przysporzeniem nie można kwalifikować jako kosztów uzyskania przychodów.

 

 

II. W świetle art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. koszty ponoszone w celu utworzenia lub powiększenia źródła przychodów nie mogą być uznane za koszty chociażby pośrednio zorientowane na uzyskanie przychodów, gdyż inny jest cel ich poniesienia. Wniesienie danej kwoty na kapitał spółki nie jest dla tej spółki przysporzeniem o charakterze trwałym i jako służące budowie źródła przychodów ma zasadniczo odmienny charakter od wydatków nakierowanych na uzyskanie przychodów, czy to bezpośrednio, czy pośrednio, względnie zmierzających do zachowania lub zabezpieczenia tego źródła.

 

 

III. Wydatki poniesione w związku z utworzeniem lub powiększeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ przychody otrzymane na utworzenie lub powiększenie tego kapitału - zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. - nie są zaliczane do przychodów, o jakich mowa w art. 7 ust. 2 i art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Wydatki te są ponoszone w celu utworzenia lub powiększenia samego źródła przychodów, natomiast ani bezpośrednio, ani pośrednio nie służą celowi, jakim jest osiągnięcie przychodu podatkowego.

 

 

IV. Od dnia 1 maja 2004 r. Rzeczypospolita Polska na podstawie art. 2 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia, będącego integralną częścią Traktatu podpisanego w dniu 16 kwietnia 2003 r. w Atenach (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864) jest związana: po pierwsze, postanowieniami Traktatów założycielskich w tym Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską (Dz. U. 04.90.864/2) jako pierwotnym prawem wspólnotowym; po drugie, aktami przyjętymi przez instytucje Wspólnot (wtórnym prawem wspólnotowym) i po trzecie, co jest w pewnym sensie nowością, wykładnią i stosowaniem prawa wspólnotowego wynikającą z orzecznictwa ETS. Wszystkie te elementy tworzące prawo wspólnotowe, obowiązujące nawet przed dniem akcesji, określa się mianem acquis communautaire. Stąd wynika obowiązek stosowania prawa wspólnotowego w ramach krajowego porządku prawnego. Obowiązek ten ciąży nie tylko na sądach krajowych, ale też na organach administracji.

 

 

V. Art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku dochodowym od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.; dalej powoływane jako: u.p.t.u.) - w brzmieniu sprzed 1 grudnia 2008 r. - uzależniając prawo odliczenia w podatku od towarów i usług od możliwości zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu u.p.d.o.p., mógł stać na przeszkodzie realizacji prawa wynikającego z dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.77.145.1). W sytuacji wystąpienia takiej kolizji sądy powinny odmówić zastosowania przepisu art. 88 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., wskazując, że przepis ten stoi na przeszkodzie jednolitemu stosowaniu przepisów prawa wspólnotowego, oraz dodatkowo - ogranicza skuteczność orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

 

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

PCC od aportów niezgodny z prawem wspólnotowym

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 lutego 2010 r. (sygn. III SA/ Wa 1601/09)

Operacje, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. b Dyrektywy 69/335, tj. takie, gdy jedna lub kilka spółek kapitałowych przeniesie wszystkie swoje aktywa i pasywa lub jedną bądź więcej gałęzi swojej działalności do jednej lub więcej spółek kapitałowych, które są w trakcie tworzenia lub już istnieją, są zwolnione z podatku kapitałowego mocą art. 7 ust. 1 w brzmieniu nadanym mu Dyrektywą 85/303.

Podkreślić należy, że Polska ani w Akcie przystąpienia, ani w żadnym innym akcie prawnym, nie zastrzegła możliwości odstąpienia od obligatoryjnego zwolnienia z podatku przedmiotowych transakcji z dniem 1 maja 2004 r., zatem istniejący na gruncie przepisów krajowych podatek od czynności cywilnoprawnych musi być uznany za sprzeczny z prawem wspólnotowym w zakresie wynikającym z art. 7 ust. 1 lit. b Dyrektywy 69/335.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Ministerstwo Finansów potwierdza neutralność podatkową lokat jednodniowych

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację nr 13743 w sprawie ofert lokat bankowych bez naliczania podatku od zysków kapitałowych

Przychody z tytułu odsetek od lokat podlegają opodatkowaniu bez względu na ich wysokość. Natomiast powyższe zasady zaokrąglania powodują, iż w przypadku gdy kwota obliczonego podatku od przychodu z tytułu odsetek od środków ulokowanych na lokacie bankowej jest niższa niż 50 gr, podatek nie jest odprowadzany przez płatnika (np. bank) na konto urzędu skarbowego, gdyż jego wysokość wynosi 0 zł. Z tych względów istotna jest tylko kwota przychodu uzyskiwana z tytułu odsetek z jednej lokaty terminowej.

W zakresie norm regulujących działalność bankową należy wskazać, że przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.) zawierają podstawowe regulacje dotyczące prowadzenia rachunków bankowych, w tym rachunków lokat. W ramach ogólnej kategorii usług, jakimi jest prowadzenie rachunków bankowych, banki oferują szeroką gamę produktów bankowych. W tym zakresie banki w sposób suwerenny określają treść swojej oferty, ujmując to w postanowieniach regulaminów dotyczących konkretnych produktów.

Źródło: Sejm RP

O pakietach medycznych wypowie się Skład Siedmiu Sędziów NSA

Postanowienie NSA z dnia 25 marca 2010 r. (sygn. II FSK 1899/08)

Na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) NSA postanowił przedstawić do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wyłaniające się na tle rozpoznawanej sprawy następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości:

Czy wykupione przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których wartość nie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), stanowią dla pracowników, którzy mają uprawnienie do ich wykorzystania, przychód z nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 tej ustawy?

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Zakres oceny materiału dowodowego dokonywanej przez sąd

Wyrok NSA z dnia 2 lutego 2010 r. (sygn. II FSK 1464/08)

W myśl zasady legalizmu, określanej także jako zasada praworządności (art. 120 O.p.), organy podatkowe są zobowiązane działać na podstawie przepisów prawa. Organy podatkowe nie są zatem uprawnione do podejmowania wobec podatników jakichkolwiek działań, które nie miałyby wyraźnej podstawy w przepisach prawa. Dotyczy to wydawania decyzji podatkowej, ale także wszystkich innych czynności procesowych wykonywanych przez organ podatkowy w toku postępowania podatkowego. Zasada legalizmu jest podstawową zasadą państwa prawnego, uregulowaną w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., która swoje powtórzenie znajduje w art. 120 O.p. Oznacza ona, że właściwy w sprawie organ musi rozpoznać sprawę co do istoty, na podstawie obowiązującego prawa mającego zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym (por. wyroki NSA: z dnia 7 września 1994 r., sygn. akt III SA 1111/93, ONSA 1995, nr 3, poz. 120; z dnia 16 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1419/05, Lex nr 263875). Organ administracji publicznej powinien więc przestrzegać w tym zakresie zarówno przepisów prawa materialnego, jak i prawa procesowego, tj. rozstrzygać "na podstawie i w granicach prawa"

W myśl z art. 191 o.p. organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Przydane organom podatkowym uprawnienie do dokonywania swobodnej oceny dowodów oznacza, że ocena taka, o ile jest dokonana w zgodzie z zasadami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego, nie może być skutecznie kwestionowana w toku postępowania sądowoadministracyjnego. Sąd administracyjny nie dokonuje tym samym ponownej, weryfikującej oceny dowodów przeprowadzonych przez organy podatkowe, ale na podstawie art. 1 § 1 i 2 p.u.s.a. ocenia poprawność dokonania tej oceny przez organy podatkowe w oparciu o kryterium jej zgodności z prawem.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Opodatkowanie obrotu świadectwami pochodzenia energii

Wyrok NSA z 12 stycznia 2010 r. (sygn. II FSK 1261/08)

Przychód ze sprzedaży praw majątkowych, stanowiących towar giełdowy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. d ustawy o giełdach towarowych, będący odrębnym od wytworzonej energii, przedmiotem obrotu, ale nie uzyskiwany przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie obrotu tymi świadectwami, jest przychodem ze sprzedaży praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 17 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f.

Sąd pierwszej instancji wyprowadził błędny wniosek, że wytwórca energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych kreuje prawa majątkowe inkorporowane w tych świadectwach jako prawa ściśle związane z wyprodukowaną energią elektryczną. Pogląd ten jest błędny już choćby z tego powodu, że zgodnie z art. 9e ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne, świadectwa pochodzenia inkorporują prawa majątkowe, które są zbywalne i stanowią towar giełdowy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych. Oznacza to, że prawa majątkowe wynikające z tych świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych należy uznać za instrumenty finansowe niebędace papierami wartościowymi. Skoro więc świadectwa pochodzenia są towarem giełdowym, a przez to odrębnym od wytworzonej energii podmiotem obrotu, to wbrew poglądowi Sądu pierwszej instancji nie są one nierozerwalnie związane z wytworzoną przez podatnika (przedsiębiorcę energetycznego) energią elektryczną ze źródeł odnawialnych, lecz odrębnym przedmiotem obrotu. 

Jest też tak dlatego, że - koszty wytworzenia energii ze źródeł odnawialnych jak trafnie przyjął Sąd pierwszej instancji - są wyższe niż uzyskiwana za nią cena sprzedaży. Gdyby było tak, jak to przyjął Sąd pierwszej instancji, że świadectwa pochodzenia energii z odnawialnych źródeł dzieliłyby los wyprodukowanej energii ze źródeł odnawialnych, to:

1. po pierwsze "idąc" za sprzedaną energią elektryczną i dzieląc jej los byłyby przedstawione do umorzenia przez przedsiębiorcę energetycznego posiadającego koncesję na obrót energią, a nie przedsiębiorcę energetycznego, który ją wytworzył (arg. z art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego),
2. po drugie przedsiębiorca wytwarzający energię ze źródeł odnawialnych ponosiłby z tytułu transakcji sprzedaży z reguły stratę, skoro cena sprzedaży energii byłaby ceną ustawowo określoną, a koszty jej wytworzenia byłyby wyższe.

Tego typu sytuacja spowodowała, że różnicę między kosztami wytworzenia energii ze źródeł odnawialnych a ceną jej sprzedaży, rekompensuje sprzedawcy (wytwórcy) energii właśnie przyznawane świadectwo pochodzenia energii i następuje ich sprzedaż.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Aporty w świetle PCC, VAT i prawa wspólnotowego

Uzasadnienie wyroku NSA z dnia 12 stycznia 2010 r. (sygn. II FSK 1266/08)

Za zmianę umowy spółki przy spółce kapitałowej uważa się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego oraz dopłaty. Przepis ten nie zawiera jednak normatywnej definicji zmiany umowy spółki kapitałowej, lecz konstruuje fikcję prawną, w wyniku której na gruncie analizowanej ustawy, uznaje się iż doszło do zmiany umowy spółki nawet bez spełnienia wymogów formalnych jakie towarzyszą zmianie umowy spółki w świetle przepisów prawa handlowego, jeśli wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, powoduje podwyższenie kapitału zakładowego. Dowodem na to, iż w analizowanym stanie faktycznym doszło do podwyższenia kapitału zakładowego jest niekwestionowane w sprawie wniesienie aportu w zamian za udziały. Dlatego w świetle art. 1 ust 3 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności powodujące podwyższenie kapitału zakładowego w drodze wniesionego do spółki wkładu niepieniężnego, a więc aportu, którego wartość spowodowała podwyższenie kapitału zakładowego, należy traktować jako zmianę umowy spółki.

Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 u.p.c.c. przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zmiana umowy spółki kapitałowej a nie czynność wniesienia wkładu niepieniężnego. Zmiana umowy spółki prawa handlowego skutkująca wniesieniem wkładu niepieniężnego powodująca podwyższenie kapitału zakładowego nie jest tożsama z czynnością wniesienia do spółki prawa handlowego wkładu niepieniężnego.

Wśród czynności, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie ma czynności cywilnoprawnej polegającej na zmianie umowy spółki i wywołującej skutki o jakich mowa w art. 1 ust 1 pkt 2 oraz w art. 1 ust 3 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to jest podwyższenia podstawy opodatkowania, a więc kapitału zakładowego. Czynność ta ze swej natury nie stanowi czynności podlegającej obowiązkowi podatkowemu w podatku od towarów i usług, a więc nie podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi na brak cech istotnych czynności prawnej polegającej na zmianie umowy spółki, charakterystycznych dla czynności objętych obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług nie może być mowy o zastosowaniu w niniejszej sprawie przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten reguluje opodatkowanie czynności cywilnoprawnych, które objęte są obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług. Wniesienie wkładu niepieniężnego jest czynnością faktyczną, lecz w analizowanej sprawie następuje w konsekwencji dokonania zmiany umowy spółki. Natomiast zmiana umowy spółki nie jest czynnością cywilnoprawną objętą obowiązkiem w podatku od towarów i usług, ani też nie jest zwolniona z podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie nie może więc mieć zastosowania przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych również z tego powodu, iż przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w badanym stanie faktycznym jest umowa spółki, a nie oderwana od tej czynności prawnej czynność w postaci wniesienia wkładu. Należy bowiem zauważyć, iż sama czynność wniesienia aportu jako czynność następująca w konsekwencji zmiany umowy spółki nie została wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych objętych obowiązkiem podatkowym, podczas gdy umowy zmiany spółki, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęte są obowiązkiem podatkowym, a więc podlegają temu podatkowi.

Fakt zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług wkładów niepieniężnych wnoszonych do spółek prawa handlowego pozostaje bez wpływu na istnienie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych od zmiany umowy spółki. Zarówno przepis art. 2 pkt 4 u.p.c.c., jak i przepis § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie daje podstawy do tego by czynność wniesienia aportu do spółki prawa handlowego nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do Polski, która przystąpiła do Wspólnot Europejskich w dniu 1 maja 2004 roku, przy braku jakichkolwiek postanowień wprowadzających odstępstwa w tym zakresie, art. 7 ust 1 Dyrektywy powinien być interpretowany w ten sposób, że przewidziane w nim obligatoryjne zwolnienie dotyczy wszystkich czynności objętych Dyrektywą, które w dniu 1 lipca 1984 roku na gruncie prawa krajowego były zwolnione z podatku kapitałowego lub były opodatkowane tym podatkiem według obniżonej stawki 0,5 % lub niżej. Brak jest więc w odniesieniu do Polski warunków zwolnienia z podatku od kapitału sformułowanych na dzień 1 lipca 1984 roku w Dyrektywie nr 69/335/EWG, skoro Dyrektywa ta nie obowiązywała w tym dniu w stosunku do Polski. W konsekwencji odnieść się należy do przepisów prawa krajowego obowiązujących w dniu 1 lipca 1984 roku, które przewidywały powstanie obowiązku podatkowego w (opłacie skarbowej) od zmiany umowy spółki polegającej na podwyższeniu kapitału zakładowego według stawki wyższej niż 0,5 %.

W następstwie powyższego, zwolnienie przewidziane w art. 7 ust 1 Dyrektywy nie miało zastosowania do zmian umowy spółki polegających na podwyższeniu kapitału zakładowego, co uprawniało do opodatkowania tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust 1 pkt 1 lit k) w związku z art. 1 ust 1 pkt 2 i art. 1 ust 3 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Opodatkowanie pożyczek od udziałowców

Postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 15 marca 2010 r. (sygn. I SA/Gl 731/09)

Na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, WSA w Gliwicach postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej następujące pytanie prejudycjalne dotyczące wykładni przepisów prawa unijnego:

Czy art. 4 ust. 2 Dyrektywy Rady nr 69/335/EWG z dnia 17 lipca 1969 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, zmieniony z dniem 17 czerwca 1985 r. przez art. 1 pkt 1 dyrektywy nr 85/303/EWG z dnia 10 czerwca 1985 r., uprawniał Państwo Członkowskie do ponownego wprowadzenia z dniem 1 stycznia 2007 r. podatku kapitałowego z tytułu zaciągnięcia pożyczki przez spółkę kapitałową, jeżeli wierzyciel uprawniony jest do udziału w zyskach tej spółki, w przypadku gdy Państwo Członkowskie uprzednio zrezygnowało z pobierania tego podatku z dniem akcesji, tj. z dniem 1 maja 2004 r.?

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych