Opodatkowanie obrotu świadectwami pochodzenia energii

Wyrok NSA z 12 stycznia 2010 r. (sygn. II FSK 1261/08)

Przychód ze sprzedaży praw majątkowych, stanowiących towar giełdowy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. d ustawy o giełdach towarowych, będący odrębnym od wytworzonej energii, przedmiotem obrotu, ale nie uzyskiwany przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie obrotu tymi świadectwami, jest przychodem ze sprzedaży praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 17 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f.

Sąd pierwszej instancji wyprowadził błędny wniosek, że wytwórca energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych kreuje prawa majątkowe inkorporowane w tych świadectwach jako prawa ściśle związane z wyprodukowaną energią elektryczną. Pogląd ten jest błędny już choćby z tego powodu, że zgodnie z art. 9e ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne, świadectwa pochodzenia inkorporują prawa majątkowe, które są zbywalne i stanowią towar giełdowy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych. Oznacza to, że prawa majątkowe wynikające z tych świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych należy uznać za instrumenty finansowe niebędace papierami wartościowymi. Skoro więc świadectwa pochodzenia są towarem giełdowym, a przez to odrębnym od wytworzonej energii podmiotem obrotu, to wbrew poglądowi Sądu pierwszej instancji nie są one nierozerwalnie związane z wytworzoną przez podatnika (przedsiębiorcę energetycznego) energią elektryczną ze źródeł odnawialnych, lecz odrębnym przedmiotem obrotu. 

Jest też tak dlatego, że - koszty wytworzenia energii ze źródeł odnawialnych jak trafnie przyjął Sąd pierwszej instancji - są wyższe niż uzyskiwana za nią cena sprzedaży. Gdyby było tak, jak to przyjął Sąd pierwszej instancji, że świadectwa pochodzenia energii z odnawialnych źródeł dzieliłyby los wyprodukowanej energii ze źródeł odnawialnych, to:

1. po pierwsze "idąc" za sprzedaną energią elektryczną i dzieląc jej los byłyby przedstawione do umorzenia przez przedsiębiorcę energetycznego posiadającego koncesję na obrót energią, a nie przedsiębiorcę energetycznego, który ją wytworzył (arg. z art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego),
2. po drugie przedsiębiorca wytwarzający energię ze źródeł odnawialnych ponosiłby z tytułu transakcji sprzedaży z reguły stratę, skoro cena sprzedaży energii byłaby ceną ustawowo określoną, a koszty jej wytworzenia byłyby wyższe.

Tego typu sytuacja spowodowała, że różnicę między kosztami wytworzenia energii ze źródeł odnawialnych a ceną jej sprzedaży, rekompensuje sprzedawcy (wytwórcy) energii właśnie przyznawane świadectwo pochodzenia energii i następuje ich sprzedaż.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych